Mục tiêu của kế hoạch này là xây dựng Hải quan Việt Nam trở thành cơ quan Hải quan điện tử hiện đại, triển khai hiệu quả, hiệu lực các cơ chế, chính sách quản lý nhà nước về hải quan, trở thành cơ quan quản lý nhà nước đi đầu trong cung cấp dịch vụ công, đẩy mạnh mối quan hệ đối tác trong và ngoài nước, tạo thuận lợi cho các đối tác trong thực hiện thủ tục hải quan. Xây dựng lực lượng Hải quan chuyên nghiệp, chuyên sâu, liêm chính, được trang bị và làm chủ các trang thiết bị công nghệ hiện đại đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập của đất nước.
Kế hoạch tập trung vào 3 mục đích chiến lược. Một là, tạo thuận lợi và kiểm soát trong thực hiện quản lý hải quan đối với doanh nghiệp, tổ chức cá nhân nhằm thúc đẩy an ninh và tạo thuận lợi thương mại quốc tế, đảm bảo nguồn thu, bảo vệ an ninh, an toàn xã hội và sức khỏe cộng đồng.
Hai là, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về hải quan trên cơ sở thúc đẩy trao đổi thông tin và hợp tác với các Bộ, ngành, cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước có liên quan trong thực hiện các hoạt động quản lý nhà nước về hải quan.
Ba là, nâng cao năng lực của cơ quan Hải quan các cấp theo hướng từng bước xây dựng cơ quan Hải quan điện tử dựa trên mô hình kiến trúc bộ, ngành điện tử, để thực hiện yêu cầu của Chính phủ về triển khai Chính phủ điện tử.
Để triển khai những nội dung trên, Tổng cục Hải quan đã ban hành Đề án quản trị kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hóa Hải quan giai đoạn 2016-2020 và kế hoạch chi tiết triển khai các hoạt động cải cách, hiện đại hóa trọng tâm của ngành Hải quan theo từng năm. Theo đó, căn cứ chức năng nhiệm vụ và các hoạt động liên quan, các đơn vị thuộc, trực thuộc Tổng cục Hải quan đã tổ chức triển khai nội dung tại kế hoạch và thực hiện báo cáo kết quả, tiến độ triển khai thực hiện kế hoạch theo quy định.
Với việc triển khai đồng bộ công tác cải cách, hiện đại hóa trên phương diện xây dựng cơ sở pháp lý, cải cách về quy trình, thủ tục, nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, mở rộng ứng dụng phương pháp quản lý hiện đại, sử dụng trang thiết bị hiện đại nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát, ngành Hải quan đã nâng cao mức độ chuyên nghiệp, chuyên sâu trong thực hiện các hoạt động nghiệp vụ hải quan theo mục tiêu đề ra tại Kế hoạch.
Hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS và các hệ thống CNTT vệ tinh được vận hành ổn định, đảm bảo an ninh an toàn.
Một số kết quả nổi bật như sau: Hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS và các hệ thống CNTT vệ tinh đã được vận hành ổn định, đảm bảo an ninh an toàn, mang lại hiệu quả thiết thực cho các doanh nghiệp XNK và công tác quản lý nhà nước về hải quan. Đến nay, 100% hoạt động thông quan đã áp dụng công nghệ thông tin, áp dụng hệ thống VNACCS/VCIS; 99,9% doanh nghiệp khai báo thủ tục hải quan điện tử qua VNACCS. Đồng thời, thực hiện đồng bộ, thông suốt cơ chế một cửa, một cửa liên thông, tạo thuận lợi cho người nộp thuế, người khai hải quan.
Ngành Hải quan cũng tăng cường kết nối trao đổi thông tin giữa cơ quan hải quan với các cơ quan quản lý nhà nước, các ngân hàng thương mại và các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics, bảo hiểm và các dịch vụ khác có liên quan.
Toàn Ngành đã tăng cường triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN. Đến nay, đã có 13 Bộ, ngành tham gia với 188 thủ tục hành chính được đưa lên Cơ chế một cửa quốc gia với tổng số hồ sơ hành chính đã được xử lý trên Cổng thông tin một cửa quốc gia trên 2,9 triệu bộ hồ sơ và trên 36 nghìn doanh nghiệp tham gia.
Trong công tác triển khai dịch vụ công trực tuyến, 171/192 thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan (chiếm 89% số lượng thủ tục hành chính) đã được cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và 4 cho phép người dân, doanh nghiệp nộp hồ sơ và nhận kết quả trực tuyến thông qua mạng Internet…
Nhờ thực hiện hiệu quả cải cách, hiện đại hóa, Tổng cục Hải quan đã dẫn đầu trong kết quả cải cách hành chính của các đơn vị khối Tổng cục thuộc Bộ Tài chính. Qua đó, góp phần giúp Bộ Tài chính liên tiếp đứng đầu trong số các bộ, cơ quan ngang bộ về chỉ số cải cách hành chính.
Nhiều nhóm hoạt động cải cách, hiện đại hóa trong năm 2020
Ngày 3/3/2020, Tổng cục Hải quan đã ký Quyết định 399/QĐ-TCHQ ban hành Kế hoạch chi tiết triển khai các hoạt động cải cách, hiện đại hóa trọng tâm ngành Hải quan năm 2020.
Trong kế hoạch này, Tổng cục Hải quan đã đề ra nhiều nhóm hoạt động cải cách, với trách nhiệm của đơn vị chủ trì, đơn vị phối hợp cũng như lộ trình thực hiện cụ thể.
Theo đó, các hoạt động triển khai nhiệm vụ trọng tâm gồm các nhóm như: các hoạt động thực hiện để tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý; các hoạt động cần thực hiện để triển khai rộng và sâu hơn thủ tục hải quan điện tử; các hoạt động triển khai, vận hành thông suốt Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN; các hoạt động nâng cao hiệu quả kiểm tra, giám sát, kiểm soát hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và hoạt động kiểm tra chyên ngành…
“Hướng dẫn doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động XNK hàng hóa, răn đe ngăn chặn kịp thời các trường hợp cố tình cố tình gian lận gây thất thu cho NSNN” là một trong các nội dung yêu cầu tại Kế hoạch chi tiết triển khai các hoạt động cải cách, hiện đại hóa trọng tâm ngành Hải quan năm 2020.
Bên cạnh đó, kế hoạch cũng yêu cầu các đơn vị triển khai các nhóm hoạt động khác như thực hiện các yêu cầu về hiện đại hóa cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện phục vụ cải cách nghiệp vụ và một số hoạt động áp dụng phương thức điện tử trong quản lý, điều hành và quản trị nội bộ.
Tổng cục Hải quan yêu cầu thủ trưởng các đơn vị thuộc, trực thuộc căn cứ vào chức năng nhiệm vụ và các hoạt động liên quan trong Kế hoạch, tổ chức triển khai nội dung Kế hoạch. Đồng thời, báo cáo Tổng cục Hải quan (qua Ban Cải cách hiện đại hóa) về kết quả, tiến độ thực hiện kế hoạch theo quy định tại Đề án quản trị Kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hóa Hải quan giai đoạn 2016-2020.
